PIAST-Q – oparty na laserze komputer kwantowy z uwięzionymi jonami, został dostarczony przez firmę AQT z Innsbrucka w Austrii. PIAST-Q zaoferuje europejskim użytkownikom wydajność 20 fizycznych kubitów.
PIAST-Q udostępni zasoby obliczeniowe europejskim użytkownikom końcowym – od środowiska akademickiego i przemysłu po sektor publiczny, najpóźniej do 31 grudnia 2025 roku, umożliwiając hybrydowe przypadki użycia kwantowo-klasycznego, takie jak: optymalizacja kwantowa, chemia, materiałoznawstwo oraz uczenie maszynowe. Maszyna będzie przeznaczona głównie do badań i innowacji.
Anders Jensen, Dyrektor Wykonawczy EuroHPC Joint Undertaking:
– Dzisiejsza inauguracja PIAST-Q stanowi ważny krok w kierunku wkroczenia Europy w erę kwantową. To przełomowe wydarzenie nie tylko oznacza uruchomienie naszego pierwszego komputera kwantowego EuroHPC, ale także pokazuje nasze zaangażowanie w budowę światowej klasy suwerennego ekosystemu obliczeń kwantowych w Europie. Dzięki PIAST-Q inwestujemy nie tylko w technologię, ale także w europejską doskonałość.
Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji:
– Jestem wdzięczny EuroHPC JU i Komisji Europejskiej za wzorową współpracę przy tym projekcie. Nowy komputer kwantowy PIAST-Q, spełniający najwyższe międzynarodowe standardy, wspiera szeroki zakres działań – od optymalizacji kwantowej, przez badania nad kwantowym materiałoznawstwem, po kwantowe uczenie maszynowe. Przed nami wciąż wiele nieodkrytych zastosowań, a potencjał tego komputera będzie tylko rosnąć.
Robert Pękal, pełnomocnik dyrektora ds. PCSS:
– Uruchomienie PIAST-Q to dla PCSS kolejny krok milowy i potwierdzenie pozycji PCSS jako wiodącego ośrodka w dziedzinie zaawansowanych technologii. Jesteśmy dumni, że to właśnie w Poznaniu powstała pierwsza polska infrastruktura kwantowa EuroHPC, która otworzy nowe możliwości dla europejskich naukowców i przemysłu w dziedzinie obliczeń kwantowych i hybrydowych. To również dowód na naszą zdolność do szybkiej i efektywnej realizacji innowacyjnych projektów, a także na znaczenie synergii między polskimi instytucjami naukowymi a europejskimi partnerami.
Thomas Monz, prezes AQT:
– Jesteśmy zaszczyceni i dumni z faktu, że to właśnie firma AQT została wybrana, aby zainstalować komputer kwantowy oparty na pułapkach jonowych w PCSS, podkreśla to bowiem ile osiągnęliśmy w tej dziedzinie. Cieszymy się, że jesteśmy częścią europejskiej hybrydowej integracji komputerów kwantowych z HPC. Wspólnie z naszymi polskimi partnerami stoimy na czele wprowadzania tak nowatorskich zastosowań, które wzbogacą zarówno polski, jak i europejski ekosystem łączący technologie kwantowe i obliczenia dużej mocy.
dr hab. inż. Krzysztof Kurowski, koordynator projektu PIAST-Q i międzynarodowego konsorcjum EuroQCS-Poland:
– Inauguracja instalacji komputera kwantowego PIAST-Q w naszym ośrodku PCSS to symboliczny, ale bardzo ważny pierwszy etap projektu EuroQCS-Poland. Od tego momentu rozpoczynają się prace rozwojowo-wdrożeniowe realizowane we współpracy z partnerami projektu oraz EuroHPC JU. Ich celem jest pełna integracja komputera kwantowego z systemami superkomputerowymi i fabryką PIAST-AI. Efektem tych działań ma być zapewnienie użytkownikom dostępu do najnowocześniejszej, hybrydowej infrastruktury obliczeniowej – nie tylko w PCSS, ale również w pozostałych pięciu ośrodkach superkomputerowych w Europie, odpowiedzialnych za instalacje komputerów kwantowych opartych na różnych technologiach.
PIAST-AI jest jednym z sześciu centrów AI tworzonych obecnie w Europie w ramach międzynarodowej strategii wspierania transformacji cyfrowej. Dzięki nowoczesnym systemom HPC (High Performance Computing) oraz szerokiej współpracy naukowo-przemysłowej, PIAST ma szansę stać się kluczowym ośrodkiem rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce i Europie Środkowej.
Kompleksowe usługi oparte na systemie PIAST-AI uruchomione będą w trzecim kwartale 2026 roku. Wykorzystanie najnowocześniejszych technologii AI pobudzi innowacje oraz zapewni Polsce konkurencyjność na cyfrowej mapie świata. Trudno przecenić korzyści płynące z tej inwestycji. Dzięki niej powstanie dynamiczny system wymiany wiedzy, odpowiadający na wyzwania społeczne, środowiskowe i ekonomiczne. Uruchomienie PIAST-AI stanowi również ważny krok w kierunku zapewnienia technologicznej suwerenności Europy, opartej na etycznym zastosowaniu sztucznej inteligencji oraz dążeniu do zrównoważonego rozwoju w tej dziedzinie.
Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji: – Rozpoczynamy jeden z najbardziej ambitnych projektów technologicznych ostatnich lat – budowę PIAST-AI, fabryki sztucznej inteligencji nowej generacji. To inwestycja, która nie tylko przyspieszy rozwój krajowych technologii, ale też umocni pozycję Polski jako kluczowego gracza w europejskim ekosystemie AI. Wierzę, że PIAST-AI stanie się centrum innowacji i wsparciem dla przedsiębiorstw, administracji i ośrodków badawczych z całego regionu.
Robert Pękal, pełnomocnik dyrektora ds. PCSS: – Decyzja EuroHPC o ulokowaniu Fabryki Piast-AI w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym to dla nas ogromny zaszczyt i potwierdzenie wieloletniej pracy naszego zespołu. Jesteśmy dumni, że PCSS stanie się sercem innowacji AI w Polsce i ważnym filarem w budowaniu europejskiej suwerenności technologicznej. Ta inwestycja to nie tylko sprzęt i infrastruktura, ale przede wszystkim szansa na stworzenie dynamicznego środowiska współpracy, które przyciągnie talenty i pozwoli rozwijać przełomowe rozwiązania odpowiadające na wyzwania współczesnego świata. Wierzę, że razem z naszymi partnerami akademickimi i przemysłowymi, będziemy w stanie w pełni wykorzystać potencjał Piast-AI dla dobra nauki, gospodarki i społeczeństwa.
Magdalena Baranowska-Szczepańska