Rozwój poprzez wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań to stały element ewolucji, a często i rewolucji, w wielu dziedzinach życia. Nic więc dziwnego, że taki rozwój obserwować można od lat w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych, w tym m.in. transmisji danych, obliczeń wielkiej skali, archiwizacji danych czy usług i aplikacji. Zmiany te pociągają również konieczność ciągłego rozwoju infrastruktury informatycznej nauki (e-Infrastruktury), która stanowi środowisko wspierające badania w wielu dziedzinach nauki i techniki.
Z tego względu problematyka rozwoju i wykorzystania e-Infrastruktury w badaniach naukowych jest bardzo ważna dla całego środowiska naukowego. Naturalną stała się więc potrzeba organizacji konferencji umożliwiających dyskusję, wymianę doświadczeń, popularyzację dobrych praktyk i poszukiwanie najlepszych rozwiązań z punktu widzenia użytkownika.
Środowisko naukowe skupione wokół budowy e-Infrastruktury już od 1994 roku zapoczątkowało serię tematycznych konferencji, o nazwie „POLMAN – Miejskie sieci komputerowe w nauce i gospodarce”. Odbywały się one corocznie aż do 1999 roku i stanowiły swoiste forum społecznej dyskusji wokół rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych. Konferencjom tym towarzyszyły wystawy w formie działających laboratoriów, a prezentowane na nich rozwiązania często stawały się przedmiotem wdrożeń w następnych latach. Przykładem takiego wdrożenia była eksperymentalna krajowa sieć POL-34, której działający model zaprezentowano w czasie konferencji POLMAN’97, zorganizowanej na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Ponieważ konferencje te cieszyły się dużym zainteresowaniem, polskie środowisko naukowe zdecydowało się zwiększyć zasięg ich oddziaływania i w kolejnym roku zorganizowało konferencję międzynarodową pod nazwą ISThmus2000. Poświęcona ona była badaniom i rozwojowi na rzecz Społeczeństwa Informacyjnego, a jej głównym celem było przedstawienie i omówienie koncepcji dalszego rozwoju infrastruktury informatycznej nauki i edukacji w Polsce oraz zestawienie jej z doświadczeniami innych krajów europejskich i Stanów Zjednoczonych. Podczas konferencji przedstawiona została koncepcja budowy szerokopasmowej optycznej sieci naukowej o nazwie PIONIER (zwanej polskim Internet2), mającej łączyć krajowe sieci badawcze i edukacyjne, a prezentowane zastosowania nowych technologii informatycznych pokazały, że Polska jest dobrze przygotowana do bycia partnerem w rozwoju zaawansowanych technologii, usług i aplikacji dla Społeczeństwa Informacyjnego.
W następnych czterech latach (od 2001 do 2004) zorganizowano kolejny cykl konferencji, tym razem pod nazwą „PIONIER – Polski Internet Optyczny: Technologie, Usługi i Aplikacje”, będący kontynuacją i rozwinięciem konferencji POLMAN i ISThmus. Konferencje te miały stanowić forum kształtowania koncepcji i wymiany doświadczeń w zakresie zaawansowanych aplikacji, usług i technologii dla Społeczeństwa Informacyjnego. Zaś jej cechę charakterystyczną miał być jak najszerszy udział partnerów nauki, wspólnie tworzących i wykorzystujących nowe rozwiązania i produkty informatyczne. Zorganizowany cykl konferencji PIONIER stworzył również możliwość zaprezentowania szerokiemu gremium testowej wersji sieci PIONIER oraz usług i aplikacji rozwijanych w Jednostkach Wiodących MAN i KDM.
Docenione przez organizację TERENA, polskie środowisko naukowe zaproszone zostało do zorganizowania w roku 2005 kolejnej, 21-szej edycji największej i najbardziej prestiżowej konferencji sieci naukowo-akademickich TERENA Networking Conference (obecnie odbywająca się pod nazwą The Networking Conference – TNC). Warto w tym miejscu zaznaczyć, że zorganizowana w Polsce (a ściślej ujmując w Poznaniu) konferencja TERENA, była pierwszą w państwie Europy Centralnej i pierwszą w historii dotychczasowego cyklu, gdzie liczba jej uczestników przekroczyła 500 osób, biorących udział w 5-ciu równoległych sesjach. Podczas prelekcji poruszane były tematy związane z rozwojem i udoskonalaniem sieci rozporoszonych, bezpieczeństwem sieci komputerowych oraz sieci mobilnych, a także poruszane były zagadnienia związane z Voice-over-IP. Największym zainteresowaniem ze strony mediów cieszyły się prezentacje internetowej telewizji interaktywnej i telewizji wysokiej rozdzielczości (HDTV).
Kolejny cykl konferencji zorganizowany przez środowisko naukowe skupione wokół Konsorcjum PIONIER rozpoczął się w roku 2009 i nosił nazwę „i3: internet-infrastruktura-innowacje”. Celem pierwszej, zorganizowanej w Poznaniu, edycji była prezentacja prac naukowych i badawczo-rozwojowych oraz wdrożeń związanych z Internetem nowej generacji, traktowanym jako globalne medium Społeczeństwa Informacyjnego, ewoluującego w kierunku Społeczeństwa cyfrowego z wszechobecną siecią. Konferencja i3 adresowana była do specjalistów z obszaru informatyki i telekomunikacji, zajmujących się problematyką szeroko pojętego Internetu, zaawansowanych usług, architektur sieci i systemów, technologii transmisyjnych oraz społeczno-prawnymi aspektami cyberprzestrzeni.
Druga edycja konferencji odbyła się w roku 2010 we Wrocławiu pod hasłem „eNauka kluczem rozwoju”, a tematyka wystąpień skupiała się głównie wokół Internetu Przyszłości, eZdrowia i eEdukacji, ale również społecznych zastosowań Internetu, niezawodności bezpieczeństwa, nowych mediów oraz platform usługowych. Nie zabrakło także sesji specjalnej poświęconej polskim projektom infrastrukturalnym: PLATON, PRACE, PL-Grid i POWIEW.
W roku 2013 konferencja i3 zawitała znów do Poznania, tym razem pod hasłem „Wszechobecny Internet – X lat Polskiego Internetu Optycznego”. Sesje obejmowały takie tematy jak e-nauka, e-edukacja oraz biblioteki cyfrowe. Prócz prelekcji, szkoleń i warsztatów, była to również doskonała okazja do świętowania 10-ego roku istnienia sieci PIONIER. Wszystkie sesje tej edycji można było śledzić „na żywo” on-line za pośrednictwem usługi naukowej interaktywnej telewizji HD projektu PLATON. Specjalnie na te okazje powstał też blog internetowy, dzięki któremu uczestnicy byli na bieżąco informowani o najważniejszych wydarzeniach konferencji.
Ostatnia edycja konferencji i3 poprzedzona była zorganizowaną w Poznaniu w roku 2011, a związaną z prezydencją Polski w Unii Europejskiej, międzynarodową konferencją Future Internet Week. Wydarzenie to składało się z serii imprez organizowanych pod egidą Unii Europejskiej, takich jak Future Internet Event (Future Internet Conference oraz Future Internet Assembly) oraz szeregu interesujących imprez towarzyszących, w tym m.in. Internet of Things Conference and Workshop, Future Internet Poland Conference, Future Internet Forum, ICT Committee, Service Wave Conference, Future Internet Research and Experimentation Conference.
Pierwsze wydarzenie Tygodnia Internetu Przyszłości rozpoczęło się konferencją pod nazwą „Europa 2020 – znaczenie Internetu Przyszłości dla rozwoju regionalnego” i było oficjalną imprezą Polskiej Prezydencji w Radzie UE, podczas której poruszano problematykę badań i rozwoju oraz innowacji w zakresie Internetu Przyszłości w kontekście rozwoju regionalnego. Konferencja dotyczyła również kluczowych wyzwań w obszarze technologii informatycznych, inteligentnego rozwoju oraz polityki innowacyjnej wynikającej ze strategii Europa 2020.
Konferencja Future Internet Assembly połączona była z wystawą prezentującą wyniki projektów unijnych finansowanych ze środków 7. Programu Ramowego oraz polskich projektów badawczych w zakresie technologii informatycznych. W konferencji wzięli udział eksperci techniczni, naukowcy i przedstawiciele firm technologicznych z całej Europy, w tym przedstawiciele Jednostek Wiodących MAN wchodzących w skład Konsorcjum PIONIER.
Warto zaznaczyć, że Future Internet Week pełnił istotną rolę w promocji problematyki badawczej i innowacyjnej w zakresie Internetu Przyszłości w Polsce i całej UE.
We wrześniu 2015 roku, przy okazji oficjalnego otwarcia Centrum Badawczego Polskiego Internetu Optycznego, odbyła się merytoryczna konferencja okolicznościowa pt.: „PIONIER globalnym laboratorium innowacji”, podczas której omawiano nie tylko najnowsze inwestycje w ramach całej sieci Polskiego Internetu Optycznego PIONIER, ale też horyzont rozwoju usług i badań ICT, których dobrym przykładem było otwarte właśnie Centrum Badawcze. Ponad stu uczestników konferencji mogło wysłuchać prezentacji dotyczących wiodących projektów naukowych, a także wizji innowacyjnego wykorzystania nowoczesnej infrastruktury badawczej.
W planach działania Konsorcjum PIONIER na lata 2020-2022 było zorganizowanie konferencji pod roboczym tytułem „Cyfrowe innowacje dla nauki i gospodarki” (ang. Digital Innovations for Science and Economy). Niestety, pandemia uniemożliwiła jej realizację. Istnieje jednak koncepcja powrotu do tego pomysłu przy okazji zbliżającego się 20-lecia Konsorcjum PIONIER. Należy mieć nadzieję, że tym razem nic nie stanie na przeszkodzie w jej zorganizowaniu.
Katarzyna Siudzińska