Komitet Badań Naukowych (w lipcu 2000 roku), po wcześniejszym przyjęciu do realizacji „Programu rozwoju infrastruktury informatycznej polskiego środowiska naukowo-akademickiego na lata 2001-2005, „PIONIER: Polski Internet Optyczny- Zaawansowane Aplikacje, Usługi i Technologie dla Społeczeństwa Informacyjnego”, skierował do operatorów telekomunikacyjnych, organów administracji rządowej i samorządowej zaproszenie do współpracy w zakresie budowy światłowodowej sieci krajowej.
Sprecyzowania wizji technicznej tej sieci, przy uwzględnieniu krajowych ograniczeń i możliwości operatorów telekomunikacyjnych, podjęła się grupa przedstawicieli pięciu Jednostek Wiodących: Mścisław Nakonieczny z MAN Gdańsk, Marian Noga z MAN Kraków, Piotr Sąsiedzki z MAN Gliwice, Stanisław Starzak z MAN Łódź i Maciej Stroiński z MAN Poznań, którzy byli także współautorami programu PIONIER.
Intensywność rozmów i negocjacji rosła, a wraz z nią potrzeba formalnego usankcjonowania tego Zespołu. Dlatego też w marcu 2001 roku Dyrektor IChB PAN oficjalnie powołał tych Panów do Środowiskowego Zespołu Negocjacyjnego. Stan prowadzonych rozmów i negocjacji został przez Środowiskowy Zespół Negocjacyjny podsumowany w kwietniu 2001 roku podczas 3-dniowego posiedzenia, w trakcie trwania konferencji PIONIER2001.
Równolegle z procesem przygotowania do budowy, biegły środowiskowe prace związane z organizacją oraz logistyką przyszłej sieci i jej działania. W dniu 25.04.2001 przedstawiciele Jednostek Wiodących podpisali Porozumienie, w którym zadeklarowali wolę wszechstronnego współdziałania w zakresie budowy Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER, a następnie jej eksploatacji.
Kiedy wizja budowy stawała się coraz bardziej realna, na środowiskowym spotkaniu w Gliwicach, w dniu 31.07.2001 roku, podpisane zostało „Porozumienie o utworzeniu Konsorcjum na rzecz eksploatacji i użytkowania Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER” określające reguły budowy i utrzymania sieci. Otworzyło to formalną drogę do rozpoczęcia budowy sieci. A we wrześniu jeszcze tego samego roku PCSS, jako operatorowi sieci POL-34 koordynującemu budowę sieci PIONIER, została przyznana pierwsza rata dotacji na budowę sieci.
Wielka budowa mogła się już rozpocząć. W efekcie działań Środowiskowego Zespołu Negocjacyjnego, w końcu 2001 roku zostały podpisane 3 pierwsze umowy związane z budową sieci PIONIER – z firmą Szeptel na sprzedaż 6 włókien światłowodowych wraz z dowiązaniami na odcinku Warszawa-Białystok (28.11.2001), TELBANK (dzisiaj EXATEL) na budowę 16 włókien światłowodowych w relacjach Gdańsk-Toruń, Toruń-Bydgoszcz, Bydgoszcz-Poznań, Poznań-Zielona Góra, Zielona Góra—Wrocław, Wrocław-Opole, Opole-Katowice (28.11.2001) i ALTERNET na zakup prawa drogi, zakup projektów technicznych na realizację zadań w zakresie realizacji inwestycji na energetycznej linii napowietrznej w relacji Sochaczew-Łódź, Częstochowa-Katowice oraz powierzenie zastępstwa inwestycyjnego w zakresie realizacji inwestycji (28.11.2001).
Budowa to już oddzielna opowieść o wytrwałości i realizacji planów niezależnie od przeciwności losu. Przedstawimy ją przy innej okazji.
Wydarzenia sprzed 20 lat stały się początkiem wielkiej sieciowej przygody, bowiem oprócz zrealizowania sieci PIONIER w następnych latach, w tym samym gronie rozbudowane zostały MANy oraz sieć PIONIER w ramach projektów NewMAN i 100net, a także pojawiły się usługi dodane, powstałe w projektach PLATON i MAN-HA. A obecnie powstaje nowoczesny ekosystem sieciowo-usługowy w ramach projektu PIONIER-LAB.
We wspomnieniach warto powracać do tych PIONIERskich czasów, czerpiąc z tego impuls do dalszych działań.
Katarzyna Siudzińska