Konsorcjum PIONIER zawiązane zostało 25 listopada 2003 roku w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, gdzie przedstawiciele 22 Jednostek Wiodących MAN i KDM podpisali umowę o utworzeniu „Konsorcjum PIONIER Akademickich Sieci Komputerowych i Centrów Komputerów Dużej Mocy”, w oparciu o przyjęty przez Komitet Badań Naukowych program „PIONIER: Polski Internet Optyczny – Zaawansowane aplikacje, usługi i technologie dla Społeczeństwa Informacyjnego” (KBN, Warszawa 2000) oraz „Porozumienie o budowie i eksploatacji Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER” (Poznań, 25.04.2001).
W ciągu 18 lat Konsorcjum PIONIER okrzepło znajdując i realizując wiele wyzwań. Udało się, mimo wielu przeszkód, ukończyć budowę sieci o wielu pętlach światłowodowych (obecnie łączna długość eksploatowanych linii światłowodowych to 11.011 km) i nowoczesnych technologiach transmisyjnych (DWDM, Ethernet). Sieć PIONIER i sieci MAN w tym czasie były modyfikowane i rozwijane dzięki wspólnym projektom, takim jak NewMAN czy 100net. Natomiast aktualnie, w ramach projektu PIONIER-LAB, budowany jest ekosystem PIONIER-MANy następnej generacji.
W tej nowoczesnej sieci udostępniono także szereg usług „dodanych”, będących efektem projektów Clasterix, KMD (1, 2), PLATON, MAN-HA. Obecnie realizowane są dwa projekty PRACE-LAB i KMD (Uniwersalna infrastruktura dla składowania i udostępniania danych…), które przeistoczą MANy z PIONIERem w środowisko rozproszonej platformy usługowej, wspierającej cyfrową transformację nauki i gospodarki.
Ogólnopolski wymiar, nowoczesność, niezawodność ekosystemu PIONIER-MANy, a także skupiona w MANach specjalizowana wiedza i ekspertyza, umożliwiły nawiązanie silnych relacji z lokalnymi samorządami. Szczególnie widoczne było to w zadaniach związanych z budowaniem tzw. Społeczeństwa Informacyjnego. Można więc oczekiwać, że będzie to kontynuowane przy budowie „SmartCities”.
Powstanie programu, sieci i Konsorcjum PIONIER poprzedzone było budowaniem społeczności przez sieciowych entuzjastów z MANów już od wczesnych lat 90-tych. Nie małe znaczenie odegrała w tym cykliczna konferencja POLMAN (1994-1999).
Listopad to miesiąc, który w sposób szczególny skłania nas do zadumy, a jesienne długie wieczory sprzyjają nastrojowi do refleksji i wspomnień. Warto w tym miejscu wspomnieć o tych, których nie ma już wśród nas, a którzy poprzez swoje działania i zaangażowanie przyczynili się do tworzenia Konsorcjum PIONIER i jego historii, bo Konsorcjum to nie tylko instytucje, ale przede wszystkim ludzie.
Wśród PIONIERów, którzy odeszli na wieczny spoczynek z pewnością wspomnieć należy prof. Tomasza Hofmokla, prof. Jacka Rychlewskiego, prof. Józefa Bema, prof. Mariana Nogę, prof. Mariana Zientalskiego jak i Kolegów Witolda Kmitę i Grzegorza Lejmana.
Ci zaś, którzy nie zasilają już szeregów Konsorcjum PIONIER, ale mogą nadal służyć pionierowemu społeczeństwu swoją wiedzą, od 2019 roku skupieni są w Klubie PIONIERa, budując jego historię, a także wspierając gromadzenie doświadczeń i dobrych praktyk.
Historię tej społeczności staramy się zebrać w Mediatece PIONIERa i już niedługo udostępnić na dedykowanym portalu.
Katarzyna Siudzińska