Kategorie
#Technologie: Aktualności

Polskie jednostki w europejskiej infrastrukturze komputerów kwantowych

PCSS jest koordynatorem i inicjatorem międzynarodowego polsko-łotewskiego konsorcjum (Euro QCS-Poland) i jednocześnie miejscem instalacji nowego systemu, a w konsorcjum projektowym uczestniczą ponadto Uniwersytet ŁotewskiCentrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz firma Creotech Instruments S.A.

Komponenty tej polskiej firmy, wiodącej w Polsce spółki tworzącej specjalistyczną elektronikę na potrzeby rynku kwantowego, będą używane w instalacji. Kluczowym partnerem w projekcie jest także Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, skupiając badaczy z istotnych dziedzin nauki dla rozwoju i zastosowań obliczeń kwantowych, w tym ekspertów związanych z fizyką teoretyczną, astrofizyką i naukami przyrodniczymi: klasyczną i kwantową teorią pola, optyką kwantową, podstawami mechaniki kwantowej i kwantowej teorii informacji.

– Wskazanie Polski i  Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego, jako jednej z sześciu europejskich lokalizacji do budowy przełomowej klasyczno-kwantowej architektury superkomputera, to dowód na to, że spełniliśmy wszystkie kryteria wejścia i mamy stosowne doświadczenie, aby taką hybrydę zbudować. PCSS od wielu lat reprezentuje Polskę w inicjatywie PRACE na rzecz współpracy w zakresie zaawansowanych obliczeń w Europie oraz realizuje strategiczne projekty z Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej obejmujące rozbudowę krajowych systemów superkomputerowych PRACE-LAB i PRACE-LAB2. Bardzo cieszymy się z faktu, iż udało nam się nie tylko zbudować silne konsorcjum projektowe, we współpracy polskiego środowiska naukowego i partnera biznesowego – firmy Creotech, ale włączyć również do współpracy ekspertów specjalizujących się w technologiach kwantowych z regionu Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Łotwy, Litwy, Słowenii, Węgier i Austrii. – mówi dr hab. inż. Krzysztof Kurowski, zastępca Pełnomocnika Dyrektora PCSS.

W innym projekcie zgłoszonym w ramach konkursu EuroHPC, w budowie komputera kwantowego LUMI-Q, zlokalizowanego w Czechach uczestniczą także polskie jednostki: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH oraz Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk, AstroCeNT – Centrum Naukowo-Technologiczne Astrofizyki Cząstek, Międzynarodowa Agenda Badawcza.

Wraz z partnerami Konsorcjum LUMI zainstalują i operacyjnie udostępnią komputer kwantowy dla naukowców i przedsiębiorców w Europie w czeskim centrum superkomputerowym IT4Innowation (https://www.it4i.cz) w Ostravie. Projekt jest realizowany w partnerstwie z Wspólnym Przedsięwzięciem EuroHPC JU. Oprócz instalacji i operacyjnego udostępniania samego komputera kwantowego celem projektu LUMI-Q jest również wytworzenie oprogramowania dla użytkowników. W ramach tych prac będzie możliwe bezpośrednie prowadzenie obliczeń hybrydowych, tj. wykorzystujących jednocześnie klasyczne superkomputery i komputer kwantowy LUMI-Q. Dostęp do komputera kwantowego LUMI-Q będzie odbywał się poprzez zasoby infrastruktury PLGrid, analogicznie do superkomputera LUMI. Szczegółowe informacje dostępne będą w portalu PLGrid na stronie https://portal.plgrid.pl – wyjaśnia dr Mariusz Sterzel z Akademickiego Centrum Komputerowego CYFRONET AGH.”

Obecnie trwają formalne uzgodnienia co do planów realizacji i finansowania europejskiej infrastruktury komputerów kwantowych. Tematyka budowy oraz zdalnego udostępniania użytkownikom hybrydowych systemów superkomputerowych, wspieranych technologiami kwantowymi w kraju i Europie, jest niezwykle ważna i już dziś możemy zapowiedzieć cykl artykułów dedykowanych tym nowym wyzwaniom infrastrukturalnym.

Póki co jeszcze raz gratulujemy, trzymamy kciuki i dopingujemy wszystkie krajowe jednostki na etapie negocjacji z Komisją Europejską!

Magdalena Baranowska-Szczepańska