
Wśród bogatej oferty szkoleń znajdzie się coś dla każdego.
oprac. Magdalena Baranowska-Szczepańska

Wśród bogatej oferty szkoleń znajdzie się coś dla każdego.
oprac. Magdalena Baranowska-Szczepańska

Konferencja Supercomputing (SC25) jest najważniejszą platformą wymiany wiedzy i prezentacji innowacji dla liderów w dziedzinie wysokowydajnych obliczeń (High-Performance Computing – HPC). Obecność Konsorcjum PIONIER na wspólnym stoisku stanowiła okazję do promocji polskich osiągnięć naukowych i technologicznych.
Na światowej scenie zaprezentowało się Konsorcjum PIONIER reprezentowane przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe oraz wybane jednostki MAN. W trakcie konferencji na stoisku obecni byli liczni przedstawiciele oraz Dyrektorzy różnych ośrodków, a wśród nich: Robert Pękal – Pełnomocnik Dyrektora ds. PCSS, Marek Magryś – Dyrektor ACK Cyfronet AGH oraz dr Robert Sot – Dyrektor ICM UW. Nasz booth #2918 odwiedził również Rafał Duczmal – Chairmain of the Governing Board EuroHPC JU (na zdjęciu z dr. inż. Michałem Marksem, NASK oraz Piotrem Rydlichowskim, PCSS).


Odwiedzając naszą przestrzeń, uczestnicy SC25 mogli zapoznać się ze szczegółami przedsięwzięć realizowanych przez polskie ośrodki w ramach PIONIER-a, takich jak:
PIONIER Q – inicjatywa mająca na celu strategiczny rozwój i budowę polskiej infrastruktury kwantowej w ramach Sieci PIONIER, co jest kluczowe dla przyszłości komunikacji i bezpieczeństwa danych.
KMD4EOSC – projekt koncentrujący się na wsparciu Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (EOSC) w zakresie efektywnego zarządzania danymi klimatycznymi i pochodzącymi z obserwacji Ziemi, co ułatwia dostęp do kluczowych zasobów naukowych.
Mocnym akcentem prezentowanym na stoisku były aspekty związane z PIAST-AI Factory, GAIA AI Factory oraz PIAST-Q , stanowiące polską odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na zaawansowane narzędzia sztucznej inteligencji (AI) oraz technologii kwantowych w Europie. Projekty te mają na celu dostarczenie badaczom i przedsiębiorcom nowoczesnych środowisk obliczeniowych i aplikacyjnych. Kolejnym pozytywnym polskim akcentem na Supercomputing’u była obecność aż siedmiu superkomputerów na liście TOP500, o czym szerzej piszemy w osobnym artykule naszego newslettera. Nie możemy zapomnieć o wyjątkowej roli ICM UW przy budowie sieci konferencyjnej dla SC25 w ramach wirtualnego laboratorium usług sieciowych, które uzyskało tytuł SCinet Gold Contributor.

Za rok Konferencja SC26 przeniesie się do “stolicy Polonii” w USA, czyli Chicago. Już nie możemy się doczekać kolejnej okazji, by zaprezentować nasze osiągnięcia wspierające środowisko naukowe na arenie międzynarodowej.

Wojciech Bohdanowicz

Wśród bogatej oferty szkoleń znajdzie się coś dla każdego – choć w nieco skróconym czasie, bo jak wiadomo grudzień jest ostatnim miesiącem roku. Ostatnie wydarzenie zaplanowano na 17 grudnia.
oprac. Magdalena Baranowska-Szczepańska

Wśród bogatej oferty szkoleń znajdzie się coś dla każdego – chociażby dla tych, zainteresowanych cyberbezpieczeństwem, geopolityką, czy najnowszymi rozwiązaniami technologicznymi w zakresie Internetu optycznego.
3 listopada – 5 listopada
EOSC Symposium 2025 (Bruksela, Belgia)
3 listopada – 5 listopada
GARR Workshop 2025 (Rzym, Włochy)
5 listopada – 6 listopada
Education preparatory meeting for the CTO workshop 2025 (Wydarzenie Hybrydowe, Amsterdam, Holandia)
5 listopada – 7 listopada
HEAnet Conference 2025 (Killarney, Irlandia)
5 listopada – 7 listopada
Blue-Cloud 2026 Third Federation Workshop (Bruksela, Belgia)
10 listopada – 11 listopada
Open Science in the light of geopolitical polarisation (Berlin, Niemcy)
10 listopada – 12 listopada
Open Science Week 2025 (Praga i Brno, Czechy)
12 listopada
GNA-G Network eAcademy Working Group – Open Monthly Meeting (online)
12 listopada – 13 listopada
GraspOS Final Conference: Opening Research Assessment (Piza, Włochy)
12 listopada – 14 listopada
NPAPW25 – Network Performing Arts Production Workshop – New York, US (1/1) (online)
13 listopada
36th STF, hosted by ULAKBIM (online/Stambuł, Turcja)
13 listopada
Webinar – The PDCA approach to cybersecurity awareness (online)
14 listopada
NREN AI Factory get-together 2 (online)
14 listopada
FileSender Online Infoshare (online)
14 listopada
GEANT General Assembly Infoshare: AOPB26 (online)
18 listopada
5th EOSC Support Office Austria General Assembly (Wiedeń, Austria)
18 listopada – 20 listopada
Munin Conference on Scholarly Publishing (Tromsø, Norwegia)
19 listopada
1st EDEN & FIDELIS Bootcamp (Paryż, Francja)
20 listopada
Infoshare: Backscattering based sensing technologies, Equipment and Use Cases (online)
20 listopada
GCP Midyear Check-in (online)
21 listopada
GEANT General Assembly (Amsterdam, Holandia)
25 listopada
Partner Webinar: AI is coming, is your optical network ready? (online)
26 listopada
Pre-CTO Workshops 2025 Strategy Session (with GA Representatives) (Amsterdam, Holandia)
27 listopada
ENISA – 2nd Cybersecurity Awareness Raising Conference – Empowering the Human Element (Zagrzeb, Chorwacja)
27 listopada
Infoshare: Boost Trust in Your Open Source Software – GÉANT Certificates (online)
27-28 listopada
CTO Workshops 2025 – Network, Security, T&I, Above-the-Net (Amsterdam, Holandia)
28 listopada
5th EOSC Support Office Austria General Assembly (Wiedeń, Austria)
oprac. Kacper Zieleniak

Aplikacja Maat wdrożona w sieci naukowo-badawczej PIONIER jako komponent typu Single Source of Truth (SSoT) jest kluczowym elementem zapewnianiającym spójność, integralność i automatyzację zarządzania zasobami i usługami w złożonym środowisku sieciowym.
W sieci opartej na technologiach MPLS (EVPN, L3VRF) i wykorzystującej różnorodne platformy sprzętowe (Juniper Trio, Express, Broadcom Jericho2, Qumran-2U), centralne repozytorium wiedzy o stanie infrastruktury jest niezbędne do efektywnego planowania, wdrażania i utrzymania usług. Maat zapewnia elastyczny model danych oraz otwarte interfejsy (API) zgodne ze standardami TM Forum (TMF638, TMF639), co umożliwia łatwą integrację z narzędziami orkiestracji, automatyzacji, systemami OSS/BSS oraz platformami monitoringu, niezależnie od producenta sprzętu czy architektury procesora sieciowego.
Zastosowanie Maat w środowisku PIONIER pozwala na znaczące usprawnienie procesów operacyjnych i ograniczenie liczby błędów konfiguracyjnych. Dzięki utrzymywaniu spójnej, aktualnej bazy danych opisującej zarówno zasoby fizyczne (urządzenia, porty, karty), jak i logiczne (VRF, instancje EVPN, połączenia międzywęzłowe), administratorzy uzyskują pełną widoczność topologii sieci i zależności między elementami. W połączeniu ze wspierającym modułem EventListener i funkcją historycznego śledzenia zmian, Maat umożliwia automatyczne reagowanie na zdarzenia (np. utratę spójności konfiguracji), analizę trendów oraz odtwarzanie wcześniejszych stanów sieci. W praktyce przekłada się to na szybsze usuwanie awarii, bardziej precyzyjne planowanie pojemności oraz możliwość automatycznego przywracania pożądanego stanu infrastruktury zdefiniowanego w SSoT.
Podstawowy model danych, bazujący na TMF opisujących zasoby i usługi
Perspektywy rozwoju i wykorzystania aplikacji Maat w sieci PIONIER są szerokie. Dzięki elastycznemu modelowi danych, możliwe jest tworzenie i integracja nowych aplikacji i usług bazujących na wspólnym źródle wiedzy — np. do automatyzacji konfiguracji EVPN/L3VRF, optymalizacji ścieżek routingu, zarządzania zasobami optycznymi czy wizualizacji zależności usługowych. Integracja z platformami analitycznymi i orkiestratorami umożliwia dalszą automatyzację procesów, zwiększając efektywność operacyjną i bezpieczeństwo. W dłuższej perspektywie Maat może stać się kluczowym elementem „inteligentnego” ekosystemu zarządzania siecią, w którym aplikacje decyzyjne, systemy AI/ML oraz narzędzia planowania współdzielą jeden spójny model danych, co znacząco przyspiesza wdrażanie innowacji w środowisku badawczym.
Architektura aplikacji Maat została zaprojektowana w sposób modularny i skalowalny, umożliwiający jego elastyczne dopasowanie do potrzeb dużych i złożonych środowisk sieciowych, takich jak PIONIER. Centralnym elementem rozwiązania jest pojedyncza, zunifikowana baza danych typu non-SQL, oparta o schematy danych (ang. data schemas) opisujące zarówno zasoby fizyczne, logiczne, jak i usługi. Każdy z tych elementów – urządzenia, połączenia, instancje usług – jest modelowany jako obiekt posiadający dwukierunkowe relacje z innymi zasobami, co pozwala odwzorować rzeczywistą strukturę urządzeń oraz sieci. Dostęp do danych realizowany jest przez standardowe API TM Forum (TMF638 i TMF639) zapewniające pełną funkcjonalność CRUD (Create, Read, Update, Delete), co umożliwia integrację z systemami automatyzacji i orkiestracji. Architektura obejmuje także rozbudowany interfejs GUI, który automatycznie dostosowuje się do zdefiniowanych schematów danych oraz moduł EventListener, pozwalający monitorować zdarzenia w aplikacji, np. dodanie, modyfikację lub usunięcie zasobu. Dodatkowe komponenty, takie jak moduł AAA (Authentication, Authorization, Accounting) zintegrowany z Keycloak oraz system logowania i monitorowania oparty o Graylog lub Grafana Loki, zapewniają kontrolę dostępu i działania aplikacji. Dzięki takiemu podejściu Maat nie jest jedynie statycznym repozytorium danych, lecz aktywnym centrum wiedzy o sieci, zdolnym do komunikacji, reagowania i współdziałania z innymi elementami ekosystemu zarządzania infrastrukturą.
W Maat wszystkie obiekty są reprezentowane w formacie JSON, zgodnie z elastycznym schematem danych (ang. schema-based model). Każdy obiekt ma określony typ (@type), zestaw atrybutów (serviceCharacteristic, resourceCharacteristic), relacje z innymi obiektami (serviceRelationship, resourceRelationship) oraz unikalne identyfikatory (id).
Zgodnie z określonym w TMF sposobem opisu zasobów i usług, modelowanie odbywa się w trzech głównych warstwach:
Dostęp do Maat może odbywać się także za pomocą interfejsu graficznego z poziomu przeglądarki internetowej. W interfejsie Maat GUI administrator może przeglądać, edytować i dodawać obiekty, korzystając z walidacji schematów danych.

Interfejs graficzny Maat
Implementacja usług w sieci PIONIER oparta jest na procesach (ang. workflows), które korzystają z danych przechowywanych w Maat. Proces przebiega wieloetapowo i automatyzuje cały cykl życia usługi – od walidacji, przez wdrożenie, po monitoring.
Proces (zaimplementowany w ramach orkiestratora Apache Airflow) komunikuje się z aplikacją Maat poprzez REST API. Pobierane są informacje o zasobach (urządzenia, interfejsy, identyfikatory, konfiguracje) oraz o usłudze, która ma zostać wdrożona. Dane te służą do weryfikacji, czy infrastruktura spełnia wymagania danego typu usługi.
Na podstawie relacji i atrybutów obiektów w Maat proces sprawdza, czy wszystkie niezbędne elementy (np. interfejsy na urządzeniach) są dostępne. Jeśli tak – system generuje parametry konfiguracyjne (VLAN ID, identyfikatory kanałów itp.) i aktualizuje bazę Maat o planowany stan usługi.
W kolejnym kroku proces uruchamia playbooki Ansible, korzystające z szablonów Jinja2, które odwzorowują konfigurację dla konkretnego typu urządzenia (np. Juniper MX, PTX, ACX). Playbooki implementują konfigurację w oparciu o dane z Maat, zapewniając spójność i powtarzalność.
Dzięki takiemu podejściu wdrożenie nowej usługi — np. L2 E-LINE obecnie, czy L2 EVPN lub L3 VRF w nieodległej przyszłości — odbywa się z wykorzystaniem bezpośrednio danych referencyjnych w Maat, co eliminuje błędy konfiguracyjne, zapewnia pełną powtarzalność i zgodność konfiguracji z modelem sieci. Maat nie tylko opisuje infrastrukturę, ale też istotnie wpływa na proces jej konfiguracji, stanowiąc centralny element orkiestracji i automatyzacji w środowisku sieci PIONIER.
Ciekawym wykorzystaniem interfejsów aplikacji Maat jest integracja z narzędziem typu IM (Instant Messaging) o nazwie Mattermost. Użytkownicy sieci PIONIER mogą odpytywać w szybki sposób chat bota o stan usług i zasobów.
Maat zostało stworzone w ramach europejskiego projektu GN5-2.
Tomasz Szewczyk

Oznacza to otwarcie dodatkowej ścieżki transmisji, która uzupełnia istniejące już połączenia X-WiN i PIONIER do sieci GÉANT.
Dzięki temu zoptymalizowane zostało działanie wielu aplikacji oraz wykorzystanie zasobów na styku z GÉANTem. Ponadto możliwe jest zestawianie dodatkowych połączeń na potrzeby zaawansowanych projektów badawczych, wymagających wysokich przepustowości, dla współpracujących jednostek naukowych w Polsce i Niemczech.
Zewnętrzne połączenia naukowej sieci X-WiN są nieustannie monitorowane pod kątem wykorzystania oraz przepływu ruchu i rozwijane w ścisłej współpracy z sieciami partnerskimi. Celem bezpośredniego łączenia routerów dwóch sieci (Private Network Interconnection) jest zapewnienie bezpiecznego i wydajnego przepływu danych, który zmniejsza opóźnienia i utratę pakietów. Przekłada się to na poprawę dostępność i czas reakcji – jednak przede wszystkim służy zwiększeniu odporności i niezawodności sieci.
Agnieszka Wylegała

Oto październikowe zestawienie wydarzeń, które odbywać się będą na Starym Kontynencie. Jakże ciekawie byłoby zrobić sobie jesienny tour po Europie i wziąć udział w nich wszystkich… Ale jeśli nie starczy Państwu czasu, wybierzcie proszę te, które zainteresują Was najbardziej!
4 – 5 października
Linux Days
Cesnet (Republika Czeska) | Praga
6 – 7 października
GARR Security Days (cyberbezpieczeństwo i tożsamość cyfrowa)
GARR (Włochy) | Rzym
8 października
SURF Summit 2025
SURF (Królestwo Niderlandów) | Wageningen (g. 15:00 – 20:00)
9 października
CyberDay.lu (cyberbezpieczeństwo)
Restena Foundation (Luksemburg) | Esch-sur-Alzette
20 – 21 października
Benelux security and privacy meeting 2025
Belnet (Belgia) | Bruksela
21 października
Exploring the digital experience of HE teaching staff in 2024/25
Jisc (Zjednoczone Królestwo) | darmowy warsztat online (g. 12:00 – 13:00)
21 – 24 października
Portable GPU Programming (HPC)
CSC (Finlandia) | Espoo
28 – 30 października
XIV RedIRIS Cybersecurity Forum
RedIRIS (Hiszpania) | Murcja
Oprac. Błażej Oczkowski

Europejskie Targi Nauki powstały z inicjatywy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Grupy MTP. To platforma do interakcji między naukowcami i biznesmenami – stoiska uczelni wyższych, kół naukowych i startupów sąsiadują ze stoiskami firm z całego świata, które prezentują najnowsze rozwiązania dla przemysłu.
Celem targów jest promocja osiągnięć polskich instytutów badawczych, uczelni wyższych i startupów technologicznych, a także innych organizacji działających na rzecz rozwoju nauki i technologii.

Program tegorocznych Europejskich Targów Nauki obfitował w panele dyskusyjne w ramach konferencji poświęconej współpracy nauki z gospodarką. Tłumy słuchaczy przyciągnął wykład inauguracyjny znanego nie tylko w świecie naukowym fizyka teoretyka i artysty – prof. Andrzeja Dragana, zatytułowany „Czy maszyny mogą myśleć?”. Trzeciego dnia, trwających podczas Targi ITM Industry Europe, Europejskich Targów Nauki, odbył się bardzo interesujący panel dyskusyjny pt. “Zastosowanie sztucznej inteligencji w nauce”, w którym uczestniczył m.in. Michał Goszczyński – Zastępca Dyrektora Departamentu Innowacji i Rozwoju Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Marek Magryś – p.o. Dyrektora ACK CYFRONET AGH. Dyskusja była bardzo ożywiona i po jej zakończeniu rozmowy przeniosły się w kuluary i na stoiska.

– Wykład inauguracyjny prof. Andrzeja Dragana „Czy maszyny mogą myśleć?” otwierający Europejskie Targi Nauki w Poznaniu stanowił intelektualny wstęp do wydarzenia skupiającego się na dialogu nauki, technologii i biznesu. Profesor poruszył w nim zagadnienia z pogranicza fizyki, filozofii i sztucznej inteligencji, zastanawiając się nad różnicami między ludzkim myśleniem a algorytmicznym działaniem maszyn. Ten interdyscyplinarny wykład skłaniał do refleksji nad możliwościami i ograniczeniami AI oraz nad etycznymi i filozoficznymi konsekwencjami jej rozwoju. Był inspirującym wstępem do dalszych dyskusji o roli sztucznej inteligencji w nauce i społeczeństwie – mówi Urszula Grygier-Soboń – Zastępca Pełnomocnika Dyrektora ICHB ds. PCSS.

Oprócz wcześniej wspomnianego przedstawiciela z Akademickiego Centrum Komputerowego CYFRONET Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, wśród uczestników poszczególnych sesji oraz wystawców znaleźli się przedstawiciele takich Jednostek Wiodących z Konsorcjum PIONIER jak: Politechnika Białostocka, Politechnika Gdańska, Politechnika Łódzka, Politechnika Rzeszowska, Politechnika Śląska, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie i Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Przygotowaliśmy czerwcowe zestawienia wydarzeń, które w ramach szeregu współprac odbywają na prawie na całym świecie.
1 – 3 czerwca
RESTENA (Luksemburg)
3 czerwca
DFN (Niemcy)
3 – 4 czerwca
CESNET (Czechy), płatne
5 czerwca
Facets of trust: describing peer review procedure of open access books with PRISM
JISC (UK)
9 – 13 czerwca
Brighton (UK)
17 czerwca
SWITCH (Szwajcaria)
17 – 18 czerwca
ACOnet Infoveranstaltungen 2024/25
ACOnet (Austria)
19 czerwca
Demonstrating digital transformation: building a coalition of the willing
JISC (UK)
24 – 25 czerwca
JISC (UK)
27 czerwca
JISC (UK)
Oprac. Ewa Menzfeld

Europejski Kongres Gospodarczy (European Economic Congress) to prestiżowe forum debaty o przyszłości europejskiej i polskiej gospodarki. Podczas 200 sesji oraz kilkudziesięciu wydarzeń towarzyszących specjaliści, naukowcy, ale i przedstawiciele instytucji unijnych, spółek skarbu państwa, stawiali diagnozy na przyszłość. Konkluzja z trzydniowego kongresu jest wspólna i określa główny cel, jakim jest konieczność wzmacniania szeroko pojętego bezpieczeństwa: konkurencyjności i niezależności, zdolności obronnych oraz suwerenności energetycznej i technologicznej.
Wśród prelegentów znaleźli się Dyrektorzy MANów – Marek Magryś z Akademickiego Centrum Komputerowego CYFRONET Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Robert Pękal z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. W panelach aktywnie uczestniczyli także Rektorzy i Dyrektorzy Jednostek Wiodących z Politechniki Białostockiej, Politechniki Śląskiej i NASK PIB.
List do gości Europejskiego Kongresu Gospodarczego napisał były premier Jerzy Buzek, który jest także przewodniczącym Rady Programowej EEC. – Europa potrzebuje przełomowych rozwiązań. Europejski Kongres Gospodarczy zawsze odpowiadał na dramatyczne wyzwania, jestem przekonany, że tym razem też tak będzie. Bezpieczeństwo Europy, i to w siedmiu podstawowych wymiarach: militarnym, wewnętrznym, zdrowotnym, żywnościowym, cyfrowym, a zwłaszcza w gospodarczym i energetycznym – to najbardziej wymagające w historii naszych spotkań wyzwanie – napisał Jerzy Buzek.
Ważnym głosem w dyskusji była też wypowiedz wicepremiera i ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego, który zwrócił uwagę na pilną potrzebę odpowiednich regulacji prawnych, które ochronią użytkowników przed manipulacją, dezinformacją i przemocą w sieci. –Wojna cyfrowa już trwa. Toczy się między innymi z Rosją. I będą do niej dołączać kolejne państwa, bo era geopolitycznego spokoju się skończyła. Świat staje się coraz bardziej spolaryzowany, a my żyjemy w czasach przedwojennych. Czołgi do Polski szybko nie wjadą, a samoloty nie przylecą nad Warszawę. Za to rosyjskie i białoruskie cyfrowe czołgi już tu stoją – w naszej przestrzeni cyfrowej, która jest polem walki – mówił otwierając debatę „Digitalizacja, technologie, regulacje”.

Zainteresowanych tematyką poruszaną podczas Kongresu, odsyłamy do strony https://www.eecpoland.eu/2025/pl/, gdzie można prześledzić transmisje z poszczególnych sesji wydarzenia.
Magdalena Baranowska-Szczepańska