Kategorie
#Ludzie: 3 pytania do

Przyszłość należy do twórców

Prof. dr hab. inż. Roman Wyrzykowski jest członkiem Rady Konsorcjum PIONIER od początku jej istnienia. W rozmowie z Magdaleną Baranowską- Szczepańską opowiada m.in. o kierunkach rozwoju nowoczesnych technologii obliczeniowych.

Magdalena Baranowska-Szczepańska (M.BS.): MSK CzestMAN świadczy usługi obliczeniowe, umożliwia rozwój lokalnych serwisów www, serwisów baz danych i serwisów bibliotecznych. Zapewnia szybki dostęp do krajowych i zagranicznych centrów komputerów dużej mocy. Umożliwia udział zespołów badawczych z różnych ośrodków naukowych we wspólnych projektach badawczych. Które z usług kiedyś, a które dziś są najbardziej popularne wśród Użytkowników?

prof. dr hab. inż. Roman Wyrzykowski (R.W.): Wciąż najbardziej popularna była i jest kwestia dostępu do Internetu. To jest podstawowa usługa, którą my świadczymy. Ale oczywiście w związku z realizacją rozmaitych projektów KMD, PLATON, PRACE-LAB, portfolio naszych usług się rozszerzyło. I tu należy wspomnieć o usługach obliczeniowych oraz wydajnego przechowywania danych z wykorzystaniem szybkich dysków. One są bardzo istotne z punktu widzenia rozwoju usług dla komercji. Poza tym w minionym roku, ze względu na rozprzestrzenienie się wirusa Covid 19, niezwykle popularna była również usługa zdalnego nauczania. Nasz MAN zapewnił wdrożenie i utrzymanie własnej platformy, która była wykorzystywana przez całą uczelnię. Została ona maksymalnie dostosowana do naszych potrzeb.

M.BS.: Sztuczna inteligencja, Internet Rzeczy i wszechobecny Internet gigabitowy zmienią życie każdego z nas. Ale nie każdy zdaje sobie sprawę z rozwiązań, jakie trafią w nasze ręce dzięki zastosowaniu technologii przyszłości w praktyce. Jak młode pokolenie, z którym ma Pan Profesor kontakt na salach wykładowych, wykorzystuje tę szansę?

R.W.: To jest trudne pytanie, bo trzeba sobie jasno wyjaśnić, że jesteśmy dopiero na początku rozpowszechniania tej technologii w naszym kraju. Mówimy o niej oczywiście w czasie zajęć, na wykładach, tematy takie pojawiają się podczas prac nad projektami czy prac dyplomowych. Jednakże bardziej powszechne korzystanie z tych usług odbywa się na razie na zasadzie użytkownika. Ale nam zależy jednak, by być twórcą, a nie użytkownikiem. Wszyscy na świecie będą użytkownikami, a decydującą rolę odgrywać będą te kraje, które będą miały twórców. Tworzenie nowych usług na podstawie tych technologii jest przyszłością. Chodzi o aktywny udział, a nie pasywny. Te technologie niosą za sobą także zagrożenie, o czym trzeba pamiętać. Na początku 2020 roku w serwerowni Miejskiej Sieci Komputerowej pojawił się pierwszy w Polsce wysokowydajny serwer do obliczeń  sztucznej inteligencji. Wychodząc na przeciw tym zagrożeniom otworzyliśmy właśnie na uczelni nowy kierunek Cyberbezpieczeństwo, w które angażuje się także MAN.

M.BS.: Już dziś cały postęp współczesnej nauki i techniki opiera się o obliczeniach. Co Pana Profesora zdaniem będzie miało kluczowy wpływ na rozwój nowoczesnych technologii obliczeniowych i w którą stronę będzie on podążał?

R.W.: Dominującą tendencją rozwoju jest przeniesienie usług do chmur. One są najbardziej popularnym środowiskiem, bo dają duże możliwości, są również korzystne ekonomicznie. Szczególnie jest to widoczne w komercji, ale i badaniach. Tradycyjne podejście do rozwoju systemów komputerowych osiągnęło punkt nasycenia. Rozwój wydajności współczesnych systemów komputerowych nie jest taki szybki jak kiedyś i dlatego trwają poszukiwania nowych architektur komputerowych. I z jednej strony ważna jest specjalizacja przejawiająca się w budowie akceleratorów obliczeniowych i  architektur dedykowanych do nowych zastosowań np. zagadnień sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego. Zamiast programowania możliwe stanie się tworzenie specjalizowanych układów scalonych, które rozwiązywać będą pewną klasę problemów. Tak postąpiło na przykład Google parę lat temu, gdzie stworzyło dedykowany układ do sieci neuronowych. W przyszłości będą także szeroko wykorzystywane całkowicie nowe architektury kwantowe, a także neuromorficzne, które starają się naśladować budowę i funkcjonowanie mózgu ludzkiego.

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Kategorie
Wstępniak

W wersji online

Drugi numer naszego newslettera to jednocześnie okazja, żeby spojrzeć na działania związane z siecią PIONIER z perspektywy ostatnich, trudnych miesięcy. Trudnych społecznie, bo w przyspieszonym trybie musiały odbywać się procesy edukacji – nie tylko w szkolnictwie – wykorzystania nowoczesnych, zdalnych form komunikacji i współpracy. Wiele usług dojrzało, serwisy wdrażane w ośrodkach badawczych, instytucjach naukowych ale i w firmach i przedsiębiorstwach produkcyjnych osiągnęły poziom rozbudowanych cyfrowo platform. Życie trochę bardziej i dosadniej przesunęło się w kierunku online.

Czas pokazał, że pewne działania wymagają właściwego czasu. Dziś już nikt nie zapyta, jaką funkcjonalność daje szerokopasmowy Internet, dlaczego ważna jest przepustowość i nie zauważy różnicy pomiędzy współpracą zdalną zespołów z tej samej instytucji, tego samego miasta czy kontynentu. Dziś docieramy także do Naszych Czytelników dużo prościej i łatwiej – w wersji online. Dziś konsumujemy treści z sieci, ale także jesteśmy aktywnymi jej współuczestnikami i twórcami.

Właśnie o tym, że przyszłość należy do twórców, można przeczytać w cyklu „3 pytania do”, na które odpowiedzi udzielił prof. dr hab. inż. Roman Wyrzykowski z MSK CzestMAN. Zajrzymy do środowiska, które od początku brało udział w budowie polskiej infrastruktury badawczej, a teraz, w roli doradców merytorycznych spotyka się jako Klub PIONIERa (z żalem dodając, że tylko… w wersji online). O nowo budowanym Centrum Kompetencji STOS przy CI TASK opowie prof. dr hab. inż. Henryk Krawczyk, a do Kielc, a ściślej do grona twórców Studia Telewizji Interaktywnej KIELMAN zabierze nas red. Ewa Menzfeld. Nie zabraknie również tematów technologicznych: na sieć, z perspektywy liczonych w tysiące kilometrów światłowodów spojrzymy w artykule z cyklu „PIONIER w liczbach”, a zaglądając do centrów danych będziemy mogli przeczytać o założeniach rozwijanych w ramach Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej projektów PRACE-LAB oraz NLPQT. O tym ostatnim głośno było kilka dni temu dzięki uruchomionemu właśnie systemowi szyfrowania kwantowego.

A ponieważ druga edycja newslettera pojawia się na miesiąc przed jedną z największych konferencji naukowego środowiska sieciowego na świecie, w którą PIONIER od wielu lat ma znaczący wkład, w ramach historii wspominamy minione edycje TNC. W tym roku mamy niecodzienną okazję zaprosić wszystkich Czytelników PIONIER News na tę konferencję, gdyż wciąż niepewna sytuacja pandemiczna nakreśliła charakter tego spotkania nadając mu kształt tygodniowej, bezpłatnej imprezy… w wersji online na https://tnc21.geant.org/. Z tego miejsca, będąc zaangażowanym osobiście w przygotowania tej konferencji, serdecznie zapraszam w końcu czerwca – krótko przed wydaniem trzeciego numeru naszego newslettera – na swoiste święto twórców akademickich, badawczych i naukowych sieci szerokopasmowych. Bo przecież nasz PIONIER, od początku istnienia, jest w ich awangardzie.

Dobrej lektury,
Damian Niemir

Kategorie
#Technologie: Aktualności

Sercem Centrum Kompetencji STOS będzie “bunkier”

Z prof. dr. hab. inż. Henrykiem Krawczykiem, dyrektorem CI TASK, o postępach w pracy oraz możliwościach nowoczesnej przestrzeni, rozmawia Magdalena Baranowska-Szczepańska.

Magdalena Baranowska-Szczepańska (M.BS.): Pół roku temu rozpoczęła się budowa nowego Centrum Kompetencji STOS (Smart and Transdisciplinary knOwledge Services), które będzie częścią działającego na uczelni Centrum Informatycznego Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej (CI TASK). Obiekt ma być gotowy w połowie 2022 r. Koszt przedsięwzięcia to blisko 156 mln zł. Na jakim etapie są prace? 

Prof. dr hab. inż. Henryk Krawczyk (H.K.): Aktualnie wykonane są główne prace ziemne (wykopy do 16 m głębokości) zarówno pod częścią A (budynek administracyjny i laboratoria) jak i pod częścią B (serwerownie). Z pracami budowlanymi wychodzimy na „powierzchnię”. To oznacza, że fundamenty, ściany garażu i serwerowni oraz stropy  nad nimi  są  już w zasadzie ukończone.  Załączone fotografie dobrze oddają postęp robót.

 

M.BS.: Sercem inwestycji będzie „bunkier”, podziemna serwerownia, spełniająca wymagania bezpieczeństwa i niezawodności, do przetwarzania i długoterminowego przechowywania danych. Czy może nam Pan Profesor uchylić rąbka tajemnicy i powiedzieć coś więcej na temat tych najwyższych standardów bezpieczeństwa, które zostaną tam zastosowane?

H.K.: „Bunkier” to nazwa specjalnej serwerowni odpornej między innymi na działanie fal elektromagnetycznych. Wbudowane mechanizmy ochrony mają zminimalizować fizyczną utratę danych. Dodatkowo zdublowana jest infrastruktura wspomagająca funkcjonowanie serwerów danych. To zapewnia ciągły dostęp do danych oraz niezawodne ich przetwarzanie. Cały budynek serwerowni (z ograniczonym dostępem) spełniać będzie wymagania bezpieczeństwa poziomu TIER III/IV, zgodnie ze standardami określonymi przez Uptime Institute. Dodatkową ciekawostką jest wykorzystanie do zasilania zarówno prądu stałego jak i zmiennego, a także inteligentnych systemów chłodzenia cieczą i gaszenia parą.

M.BS.: Centrum ma odpowiadać na stale rosnące zapotrzebowanie na realizację prac badawczo-rozwojowych wymagających dużych obliczeń, przetworzenia lub zarchiwizowania ogromnych zbiorów danych. Ale to nie wszystkie zadania, które realizowane będą w Centrum. Jakie jeszcze stawiane będą wyzwania przed tym inteligentnym obiektem?

H.K.: Oprócz gromadzenia i udostępniania danych transdyscyplinarnych głównym problemem będzie budowa i wykorzystanie  usług typu SMART. Jest to skrót podkreślający cechy oferowanych usług: Samodoskonalące się; Maksymalnie wydajne i bezpieczne; Analizujące Big Data; Rozwijające nową wiedzę; Tworzone pod potrzeby użytkowników. Poza tym zakłada się zintegrowane wykorzystanie nowoczesnych technologii: Big Data, Cloud Computing oraz Internet of Things (IoT) oraz Artificial Inteligence (AI). Umożliwiają one zarówno dostęp do rozproszonych źródeł danych jak też selekcję wartościowych informacji oraz efektywne wydobywanie użytecznej wiedzy dla potrzeb nauki i gospodarki.

Magdalena Baranowska-Szczepańska

Kategorie
#Technologie: PIONIER w liczbach

Tysiące kilometrów sieci

W roku 2020 łączna dostępność sieci PIONER dla sieci zarządzanych przez poszczególne Jednostki Wiodące (MAN) wyniosła: 99,9995%.

Całkowita długość linii światłowodowych sieci PIONIER w kraju to 6931,51 km (w tym 5682,51 km linii własnych i 1249,00 km linii dzierżawionych). Linie te łączą 21 węzłów szkieletowych sieci krajowej.

Dzięki doprowadzeniu linii światłowodowych do 9 miejscowości na granicy Państwa, sieć PIONIER połączona jest z sieciami naukowymi krajów ościennych (z wyjątkiem Rosji, gdzie połączenie nie zostało jeszcze uruchomione):

  • CESNET (10Gbps), Czechy (Cieszyn),
  • SANET (10Gbps), Słowacja (Zwardoń),
  • LITNET (10Gbps), Litwa (Ogrodniki),
  • BASNET (10Gbps), Białoruś (Kuźnica Białostocka),
  • ACOnet (1Gbps) Austria – połączenie przez Czechy (Cieszyn),
  • URAN (10Gbps) i UARNET (10Gbps), Ukraina (Hrebenne).

 

 

Sieć PIONIER ma rozbudowaną strukturę topologiczną również poza granicami kraju – linie światłowodowe pozyskane zostały drogą wymiany od innych operatorów, na odcinkach:

  • Słubice – Hamburg,
  • Hamburg – Frankfurt – Genewa.

Zainstalowany w tych relacjach własny system transmisyjny, uzupełniony zasobami transmisyjnymi sieci naukowych SURFnet oraz NORDUnet na odcinkach:

  • Hamburg – Amsterdam – Genewa
  • Hamburg – Londyn

zapewnia bezpośredni dostęp do znaczących punktów wymiany ruchu w Europie:

  • Hamburg, NORDUnet (2x10Gbps)
  • Amsterdam, AMS-IX (2x10Gbps), GLIF (10Gbps),
  • Frankfurt nad Menem, DE-CIX (2x10Gbps), PRACE (10Gbps),
  • Genewa, CERN (2x10Gbps)
  • Londyn, LINX (10Gbps), GEANT Open (10Gbps).

W marcu 2021 roku pozyskano włókna światłowodowe na odcinkach:

  • Stuttgart – Cieszyn oraz Zurych – Mediolan (w sumie 1629 km);

Relacje te (po zainstalowaniu i uruchomieniu systemu transmisyjnego) istotnie zwiększą niezawodność połączeń zagranicznych.

Sieć PIONIER poza granicami kraju obecnie dysponuje łącznie 4083 km linii światłowodowych.

Na poniższym rysunku przedstawiono aktualną topologię połączeń światłowodowych sieci PIONIER w kraju i za granicą.

 

 

Dostęp do światowych zasobów sieci:

  • GEANT, łącze podstawowe (100Gbps), łącze zapasowe (100Gbs),
  • GEANT Plus (dedykowane kanały na potrzeby projektów), łącze podstawowe (2x10Gbps),
  • GWS (GEANT World Service), łącze podstawowe (2x10Gbps), łącze zapasowe (2x10Gbps),
  • PCWS (PIONIER Commercial World Service), łącze podstawowe (2x10Gbps), łącze zapasowe (2x10Gbps),

Krzysztof Kołat

Kategorie
#Ludzie: Co słychać w Klubie PIONIERa?

Klub PIONIERa

Już od blisko 20 lat Rada Konsorcjum PIONIER sprawuje pieczę nad eksploatacją, użytkowaniem i rozwojem Ogólnopolskiej Sieci Optycznej jednostek naukowo-akademickich PIONIER, w skład której wchodzą przedstawiciele z 22 Jednostek Wiodących.  

Na przestrzeni lat, z różnych powodów, zmieniał się skład członków Rady, niemniej jednak cel oraz wysoka jakość i zakres działań pozostały niezmienne.

W poczet klubowiczów PIONIERa weszli: Robert d’Aystetten (MAN Olsztyn), Janusz Baranowski (MAN Zielona Góra), Przemysław Baszkiewicz (ICM), Ryszard Getka (MAN Szczecin), Józef Janyszek (WCSS), Andrzej Kubaszek (MAN Rzeszów), Mścisław Nakonieczny (TASK), Krzysztof Nałęcki (ŚASK), Zbigniew Skorzyński (MAN Lublin), Wojciech Sylwestrzak (ICM), Janusz Szykowny (MAN Bydgoszcz), Maria Trąmpczyńska (NASK), Tomasz Wilczyński (MAN Olsztyn), Jerzy Żenkiewicz (MAN Toruń) oraz Jan Węglarz (PCSS), który otrzymał tytuł Honorowego Członka Klubu PIONIERa.

Klub PIONIERa powstał w celu utrwalania historii Konsorcjum PIONIER i jego zasadniczej roli w budowie infrastruktury informatycznej Nauki Polskiej, propagowania wiedzy o działalności Konsorcjum PIONIER w środowisku naukowym i społeczeństwie, jak również zachowania we wdzięcznej, udokumentowanej pamięci dorobku poszczególnych, wyróżniających się aktywnością członków Rady, a także wykorzystania wiedzy fachowej czy kompetencji menadżerskich i doświadczenia zawodowego byłych członków Rady Konsorcjum PIONIER, w szczególności poprzez ich udział w opracowywaniu opinii i ekspertyz na potrzeby Konsorcjum.

Członkowie Klubu mogą również dołożyć swoją przysłowiową cegiełkę do będącej w fazie tworzenia inicjatywy jaką jest Wirtualne Muzeum Historii PIONIERa zwane Mediateką PIONIERa, gdzie będą oni mogli stać się współtwórcami zasobów tego Muzeum, w aktywny sposób przyczyniając się do zwiększania gromadzonych w nim materiałów, stanowiących historyczne pamiątki PIONIERa.

Organizatorem i inicjatorem aktywności Klubu jest Prezydium Rady Konsorcjum PIONIER, a spotkania jego członków organizowane są stosownie do potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

Do pierwszego oficjalnego spotkania członków Klubu PIONIERa miało dojść na wiosnę 2020 roku. Niestety, pandemia koronawirusa pokrzyżowała te plany. Na szczęście, dzięki infrastrukturze PIONIERa w lipcu 2020 roku udało się takie spotkanie zainicjować, ale wirtualnie, co dało impuls do kolejnego spotkania, do którego doszło w grudniu tego samego roku.

W planach oczywiście jest już kolejne spotkanie, niestety, wciąż jeszcze on-line.

Katarzyna Siudzińska

Kategorie
#Ludzie: Proszę Państwa, oto MAN!

KIELMAN Studio Telewizji Interaktywnej

Kielecka ekipa to: Beata Oleś, Marcin Ścisło, Kamil Dziewit i Rafał Plich.

Beata Oleś – prezenterka, reporterka i wydawca* w TVP3 Kielce. “Żadnej pracy się nie boję, ale jeśli miałabym wybierać to w tej konkurencji zdecydowanie wygrywa praca przed kamerą.”

Dziennikarka odważna i dociekliwa – “W TVP Info, TVP1 i Polsacie drążyłam afery kryminalne. Listy Gończe, Prawdziwe życie i Prywatne zbrodnie to kilka produkcji, które mogę dopisać sobie do listy zawodowych osiągnięć.”

Równie wnikliwa w  PIONIER.TV, gdzie stara się zrozumieć i jak mówi – “przekładać język naukowców na przyswajalny dla odbiorców.” No cóż, wszyscy w PIONIER.TV do tego dążymy. I nie jest nam łatwo.

Jak każdy wojownik Beata ma też piętę achillesową. Jedną. Ciasto szpinakowe. Wyjaśnienie dla niezorientowanych kulinarnie; w tureckim oryginale nazywa się Inspanakli Kek. Najprostszy wariant to ciasto bez niczego, szykowny – z kremem mascarpone i granatem.

Patrząc na Beatę nie ma wątpliwości, że w grę wchodzi tylko wersja wykwintna.

Rafał Plich – pracownik Studia Telewizji Interaktywnej na Politechnice Świętokrzyskiej oraz TVP3 Kielce.

Operator kamery. Jeden z tych, którzy jeszcze nie wysiądą z samochodu a już kręcą, czyli typowy reporter; porusza się szybko, obserwuje i natychmiast rejestruje.

Oficjalnie operator obrazu i realizator wizji**, ale tak naprawdę człowiek orkiestra***, kiedy trzeba potrafi błyskawicznie przejąć obowiązki realizatora dźwięku i światła.

Typ entuzjasty, a jego największa pasja to fotografia i film.

Marcin Ścisło – absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. Od dekady w branży telewizyjnej, trzeba dodać, z powodzeniem. Tak jak Beata i Rafał – pracownik Politechniki  Świętokrzyskiej i współpracownik TVP3 Kielce.

Operator kamery, realizator, montażysta i motion designer (twórca oprawy graficznej do wielu programów TVP).

Jeden z wiecznie uśmiechniętych prawdziwych optymistów. Miłośnik sportów niekonwencjonalnych. Nie wiem tylko czy chodzi o eukonkanto, podwodny hokej czy realizację programów telewizyjnych.

Poniżej dowód, że na planie zdjęciowym też może być ekstremalnie, i że kielecka ekipa zawsze sobie poradzi. Nawet z samochodem terenowym, który zakopał się w leśnej głuszy.

 

 

Kamil Dziewit – kolejny absolwent Politechniki Świętokrzyskiej i uśmiechnięty optymista.

Życzliwy światu (wydaje się, że całemu) i bardzo ambitny –  “ Ukończyłem studia w 2008 r. na kierunku Elektrotechnika. Przez dwa lata pełniłem funkcję przewodniczącego samorządu studentów i byłem członkiem Parlamentu Studentów RP.”

I tak mu zostało – “Aktualnie jestem w trakcie studiów podyplomowych Social Media & Content Marketing na AGH. Od kilku lat jestem członkiem Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich “Prom”. Kieruję Biurem Promocji i Komunikacji i pełnię obowiązki rzecznika prasowego Politechniki Świętokrzyskiej. Koordynuję też pracę zespołu Studia Telewizji Interaktywnej. ” Jednym słowem właściwy człowiek na właściwym miejscu. Zwłaszcza, że jak mówi – “Nigdy nie przestałem być inżynierem, mój konik to rozwój energetyki i niekonwencjonalnych źródeł energii.”

Nie wiem jak, ale znajduje także czas na pozazawodowe pasje – “ Nie potrafię wyobrazić sobie życia bez piłki nożnej i słuchania muzyki.”

A na fotografii obok tytułu nasza uśmiechnięta kielecka ekipa w całej krasie. Od prawej; Beata Oleś, Marcin Ścisło, Kamil Dziewit. Brakuje oczywiście Rafała, który jak zwykle coś kręci w terenie.

 

 

* Wydawca programów telewizyjnych – nie mylić z wydawcą np. książek, który finansuje i organizuje wydanie dzieła. W nomenklaturze telewizyjnej byłby to producent. Jego z kolei nie należy mylić z kierownikiem produkcji, który w sensie dosłownym planuje i organizuje pracę wszystkich realizatorów programu. Telewizyjny wydawca kieruje pracą redaktorów w produkcji programów informacyjnych.

** Operator kamery –  inaczej operator obrazu czy operator zdjęć. Nigdy “kamerzysta”, jeśli nie chcecie się narazić operatorowi. Realizator wizji z kolei to skrzyżowanie reżysera i montażysty w produkcji programów studyjnych i transmisji z udziałem wielu kamer. Decyduje o ich ustawieniu i kadrowaniu. Miksuje obrazy z kamer.

***Człowiek orkiestra –  zjawisko powszechne w PIONIER.TV. Wystarczy podać przykład produkcji transmisji. W czołowych stacjach telewizyjnych ekipa realizatorów to kilkudziesięciu specjalistów. “Nasi ludzie” potrafią to zrobić w zespole pięcioosobowym.

Ewa Menzfeld

Kategorie
Kontakt

Redakcja PIONIER News

Redakcja PIONIER News po pierwszym wydaniu serdecznie dziękuje wszystkim Czytelnikom za lekturę tekstów.  Czekamy na uwagi, propozycje, a rozszerzenia artykułów i informacji zawartych w niniejszym newsletterze, można uzyskać bezpośrednio pisząc na adres: news@pionier.net.pl.

Newsletter jest wydawany przez Biuro Konsorcjum PIONIER – Polski Internet Optyczny. Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, korekty i edycji nadesłanych materiałów. Kopiowanie i rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione.

Kategorie
#Technologie: Polska Mapa Infrastruktury Badawczej

Współpraca w zakresie zaawansowanych obliczeń w Europie PRACE-LAB

Celem nadrzędnym projektu jest zwiększenie konkurencyjności środowiska naukowego oraz gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP, na rynkach międzynarodowych. Dzięki realizacji prac rozwojowych planowana jest poprawa pozycji polskiego sektora ICT poprzez wsparcie i wzmocnienie rozwoju innowacyjnych rozwiązań. Celem bezpośrednim projektu jest budowa szeroko dostępnej infrastruktury obliczeniowej HPC (ang. High Performance Computing) złożonej z wysokowydajnych serwerów obliczeniowych, specjalizowanych jednostek przetwarzania i elastycznych systemów zarządzania danymi oraz udostępnienie jednostkom naukowym i przedsiębiorstwom w oparciu o tę infrastrukturę usług dla prac badawczo-rozwojowych i działań komercyjnych.

W ramach realizacji projektu w 2020 roku zakupiono nowy system superkomputerowy  PCSS – Altair, który w listopadzie 2020 roku zajął miejsce 85. na liście TOP500 – liście najszybszych superkomputerów na świecie. Nowy superkomputer PCSS będzie stosowany do zaawansowanych obliczeń naukowych m.in. w dziedzinie chemii kwantowej, fizyki, biologii i bioinformatyki czy astronomii. W chwili obecnej jest on najszybszym superkomputerem w Polsce i stanowi pierwszy etap PRACE-LAB rozbudowy systemów HPC w Polsce. W kolejnych krokach rozbudowane zostaną ośrodki HPC w Gdańsku (CI TASK), Wrocławiu (WCSS) oraz Krakowie (ACK Cyfronet AGH) oraz ośrodki danych w Częstochowie (Politechnika Częstochowska), Kielcach (Politechnika Świętokrzyska), Białymstoku (Politechnika Białostocka) oraz Łodzi (Politechnika Łódzka).

Infrastruktura obliczeniowa w tak dużej skali, jaką udostępnia projekt PRACE-LAB wymaga kompleksowych rozwiązań, które zapewnią działanie na najwyższym poziomie niezawodności. Dlatego też, projekt PRACE-LAB pracuje w ramach sześciu laboratoriów odpowiedzialnych za każdą płaszczyznę wpływającą na efektywną pracę infrastruktury:

– Laboratorium przetwarzania HPC oraz chmurowego

– Laboratorium dostępu do infrastruktury przetwarzania

– Laboratorium zarządzania i monitorowania usług

– Laboratorium usług zarządzania danymi

– Laboratorium zarządzania rozproszonymi danymi

– Laboratorium bezpieczeństwa infrastruktury PRACE-LAB

Polska infrastruktura PRACE jest skorelowana z długofalowym rozwojem technologii HPC w Polsce. Inicjatywa znajduje się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktur Badawczej od pierwszej jego edycji (od roku 2011).

Poza głównym celem, jakim jest wsparcie polskiego środowiska, planuje się integrację z europejską infrastrukturą badawczą ESFRI (PRACE) oraz EuroHPC.

Z ramienia PCSS za prace w projekcie PRACE-LAB odpowiada dr inż. Norbert Meyer.

Więcej informacji: http://www.prace-lab.pl/

Donata Sikorska

Kategorie
#Technologie: W katalogu usług

Kryptografia kwantowa w Poznaniu

Nad projektem przez ponad dwa lata pracował zespół z Pionu Technologii Sieciowych. Poznań posiada bogate tradycje i Centrum Szyfrów Enigma, a PCSS pracuje nad kolejnym krokiem w dziedzinie zabezpieczania i szyfrowania informacji, czyli kryptografią kwantową.

Kluczowe elementy projektu to implementacja, integracja oraz dalsze badania technologii QKD, a także technologii komunikacji kwantowej w środowisku sieci telekomunikacyjnych. Obecnie konieczne jest zbudowanie podstaw paneuropejskiej sieci QCI, do której Polska wyraziła akces. To pierwszy krok ku jej stworzeniu.

Do połączenia wykorzystana została infrastruktura będąca częścią sieci PIONIER i POZMAN, to m.in. światłowody i serwerownie. Bardzo podobne działania PCSS realizuje w projekcie europejskim OPENQKD.

Prace nad połączeniem serwerów w Poznaniu zostały zrealizowane w ramach projektu NLPQT, koordynowanego przez Uniwersytet Warszawski oraz będącego na Polskiej Mapie Infrastruktury Badawczej. Jest to praktyczne wykorzystanie technologii komunikacji kwantowej do zestawienia szyfrowanych połączeń zabezpieczonych prawami mechaniki kwantowej. Kolejnym krokiem w rozwoju przesyłania kluczy kryptograficznych w Polsce będzie integracja systemu i podłączenie do niego większej liczby usług. Konieczne do tego będzie sprawdzenie różnych scenariuszy i zaangażowanie wielu użytkowników końcowych. Prace idą zgodnie z planem i obecnie powstają prototypy połączenia między Poznaniem i Warszawą.

Komunikacja kwantowa bez wątpienia będzie przyszłością – także w codziennym życiu przeciętnego użytkownika. Technologia Quantum Key Distribution wykorzystywana jest już w Chinach czy Szwajcarii. Przesyłanie kluczy do systemów kryptograficznych AS to idealny przykład najbezpieczniejszej komunikacji. Wykorzystywany ma być m.in. do bezpiecznych połączeń internetowych z naszych smartfonów i komputerów np.: w bankowości, systemach rządowych, telefonii komórkowej, czy zdalnej pracy i edukacji.

Gabriela Jelonek

Kategorie
#Ludzie: Z historii PIONIERa

TNC technologicznie

Pierwszym ważnym dla Polski wydarzeniem związanym z konferencją, która odbywała się w październiku 1998 roku w Dreźnie, było przyjęcie (podczas stowarzyszonego z konferencją General Assembly Meeting) PCSS, jako operatora sieci POL-34, do organizacji TERENA w roli Associate Member.

W roku 2004 z kolei, podczas konferencji na Rodos, polskie środowisko naukowe zaproszone zostało do zorganizowania kolejnej edycji właśnie w Polsce, a dokładniej mówiąc w Poznaniu. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że konferencja ta była pierwszą organizowaną w państwie Europy Centralnej i pierwszą w historii, gdzie liczba jej uczestników przekroczyła 500 osób. Organizacja wydarzenia na taką skalę wiązała się oczywiście z ogromem pracy i zaangażowania ze strony organizatora. Zadaniu na szczęście udało się sprostać, a 21. edycja konferencji TNC w Poznaniu była bardzo pozytywnie komentowana przez uczestników kolejnej 22. edycji konferencji w Catanii.

Następne lata to okres intensywnego uczestnictwa polskich przedstawicieli i PIONIERa w kolejnych konferencjach (2007-Lyngby, 2008-Brugia, 2009-Malaga, 2010-Wilno, 2011-Praga, 2012-Reykjavik, 2013-Maastricht, 2014-Dublin, 2015-Porto), w których wygłosili oni wiele referatów, brali udział w skojarzonych wystawach i czynnie uczestniczyli w grupach roboczych organizacji TERENA.

Podczas konferencji w Pradze, w maju 2016 roku PIONIER, za pośrednictwem PCSS, stał się partnerem technologicznym tego wydarzenia. Od tego momentu, bazując na doświadczeniach usługi telewizji PlatonTV, co roku (2017-Linz, 2018-Trondheim, 2019-Tallinn) realizował on m.in. audiowizualne przygotowanie konferencji, w tym opracowanie graficzne i multimedialne sesji plenarnych oraz koordynację sesji otwierających i zamykających, a także, w specjalnie przygotowanym na tę okazję studio, przeprowadzał wywiady z interesującymi gośćmi i uczestnikami konferencji. PCSS prowadził również oficjalny serwis konferencji, system rejestracji, realizował telewizyjną stronę sesji w sali plenarnej. Od 2019 roku uczestnikom TNC towarzyszy także aplikacja Conference4me, opracowana i rozwijana przez specjalistów z PCSS.

Polska aktywność w środowisku sieciowym jest zauważana i doceniana. W czerwcu 2017 roku, podczas konferencji w Linz, polscy naukowcy – mgr inż. Maja Górecka-Wolniewicz i dr Tomasz Wolniewicz otrzymali prestiżową nagrodę GÉANT Community Award 2017 za pracę na rzecz społeczności GÉANT oraz wieloletni wkład we wspólne projekty środowiska, w szczególności za ich udział w rozwój eduroam i eduGAIN. A Bartłomiej Idzikowski z Działu Nowych Mediów PCSS (współtwórca oprogramowania eduMEET), podczas zorganizowanej w dniu 11. czerwca 2020 roku wirtualnej sesji, został laureatem nagrody Medal of Honour, przyznawanej corocznie przez Fundację im. Karela Vietscha. Sesja ta zastępowała, ze względu na pandemię, konferencję TNC 2020, która pierwotnie odbyć się miała w brytyjskim Brighton.

A ponieważ sytuacja pandemiczna na świecie nadal się utrzymuje, w roku 2021 organizatorzy konferencji TNC zapowiedzieli kolejną jej edycję w trybie on-line. Odbędzie się ona w dniach 21-25. czerwca 2021, gdzie do współpracy w tym wydarzeniu zaproszony został również zespół PCSS. Portal rejestracyjny jest już otwarty pod adresem https://tnc21.geant.org/.

Zapraszamy więc do zgłaszania swojego udziału i do wirtualnego zobaczenia już wkrótce.

Wspomnienia o przeszłych konferencjach przywołaliśmy między innymi po to, aby zaproponować ich uczestnikom odszukanie w swojej dokumentacji zdjęć z udziału w tych wydarzeniach i wzbogacenie nimi naszej Mediateki.

Katarzyna Siudzińska